De cijfers van de landbouwtelling 2018 zijn bekend. Ze geven een mooi overzicht van het totale areaal landbouwgrond en de bijbehorende gebruiksvormen. De totale hoeveelheid landbouwgrond daalde verder. Ook het pachtareaal kromp, met name de reguliere pacht nam af, daarentegen namen de andere vormen van pacht flink toe.
In 2018 nam het totale areaal landbouwgrond af naar 1,76 miljoen hectare. Daarvan was 1,02 miljoen hectare (58%) eigendom, ruim een kwart was pacht (458.000 hectare) en erfpacht (45.000 hectare) nam 3% van het areaal in beslag. De overige exploitatievormen, voornamelijk grondgebruiksverklaringen, waren in totaal goed voor 233.000 hectare, 13% van het totale areaal.
Arno Haaijer, rentmeester Saltus Beheer: ‘Opvallend is dat het totale pachtareaal kromp met 9.000 hectare. Ook valt op dat de categorie overige exploitatievormen groeit. Dit is deels gebruik op basis van een grondgebruikersverklaring, echter ook een groot deel gebruik zonder dat daar afspraken schriftelijk over vastgelegd zijn. Grond die tegen betaling bij een agrariër in gebruik wordt gegeven zonder schriftelijk geliberaliseerd pachtcontract is een risico voor de eigenaar. De gebruiker kan namelijk een reguliere pachtovereenkomst vast laten leggen bij de Grondkamer, met alle gevolgen voor de eigenaar van dien.’
Niet meer populair
Dat de reguliere pacht niet meer populair is blijkt ook uit de cijfers. Het aandeel reguliere pacht in het totale pachtareaal is nog net iets meer dan 50%. In 2012 was dat nog 67%. Het aandeel reguliere pacht is sinds 2012 bijna 100.000 hectare kleiner. Het areaal reguliere pacht nam af naar 238.000 hectare in 2018. Dat is 13.000 hectare (5%) minder dan in 2017.
Overige vormen
Binnen de diverse pachtvormen nam vooral de kortlopende geliberaliseerde pacht (6 jaar of korter) flink toe. Van 55.000 hectare in 2012 naar 105.000 hectare in 2018. Het aandeel binnen de pacht steeg van 11% naar 21%. Het aandeel van overige pachtvormen is relatief stabiel en komt in 2018 uit op 109.000 hectare, 23% van het totale pachtareaal. Daarvan is veruit het grootste deel eenmalige pacht met een stabiel areaal van 84.000 hectare in 2018.
‘Je ziet een duidelijke verschuiving van reguliere pacht naar overige vormen van pacht. Vormen, zoals kortlopende geliberaliseerde pacht, worden steeds meer afgesloten. Deze vorm van pacht is zeer beperkt gebonden aan regels. Zo is de prijs vrij af te spreken en eindigt de pachtperiode bij het verstrijken van de afgesproken pachttermijn. Let wel op de juiste juridische vastlegging en de goedkeuring door de Grondkamer. Wilt u weten of u het grondgebruik goed heeft vastgelegd? Bel ons voor advies’, raadt rentmeester Haaijer aan.
